FAQ – cel ochrony 3: podtrzymanie funkcji

Utrzymanie funkcji elektrycznych instalacji istotnych dla bezpieczeństwa gwarantuje dostępność urządzeń zabezpieczających w razie pożaru i musi być zawsze zapewnione. Odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące trzeciego celu znajdują się tutaj.

Systemy podtrzymania funkcji

Czy kable i przewody z podtrzymaniem funkcji można układać w korytkach kablowych razem z przewodami ogólnej sieci zasilania? Czy mieszanie kabli jest dopuszczalne?

Mieszanie kabli jest możliwe z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego. Przewody ogólnego zasilania sieciowego oraz kable i przewody podtrzymania funkcji nie mogą być jednak prowadzone bezpośrednio nad sobą lub na sobie. W przypadku pożaru może dojść do wzajemnego negatywnego oddziaływania kabli i przewodów, przez co podtrzymanie funkcji kabli nie będzie zapewnione. Zalecamy wyraźne oddzielenie przewodów z podtrzymaniem funkcji od przewodów ogólnego zasilania sieciowego poprzez montaż przegrody.

Należy przy tym zachować wszystkie parametry instalacji podane w odpowiednim dokumencie kontrolnym.

 

Dlaczego instalacje kablowe do podtrzymania funkcji, takie jak korytka kablowe, muszą być instalowane na samej górze?

Umieszczenie instalacji kablowej na samej górze pozwala uniknąć negatywnego oddziaływania otaczających komponentów w przypadku pożaru. Korytka kablowe nie mogą wówczas zostać zniszczone przez uszkodzone mechanicznie trasy ogólnego zasilania sieciowego, rury lub przewody wentylacyjne, które mogą odkształcić się lub spaść.

Czy możliwe/dopuszczalne jest wykonanie wolnostojących drabin pionowych do podtrzymania funkcji?

Wolnostojący montaż drabin pionowych do podtrzymania funkcji nie jest możliwy ani dopuszczalny z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego. Drabiny pionowe nie są poddawane specjalnej kontroli pod kątem podtrzymania funkcji – zamiast tego wyniki testów montowanych pod sufitem kabli z obejmami są przenoszone na układ pionowy z wykorzystaniem drabinek pionowych zgodnie z normą DIN 4102, częścią 12. Także w przypadku instalacji na drabinach pionowych na ścianie kable są więc montowane bezpośrednio przed fragmentem budynku (sufitem lub ścianą), podobnie jak w przypadku montażu sufitowego. Taka sytuacja montażowa nie zachodzi, jeżeli kable zamontowane są na wolnostojących drabinach pionowych. Warunki otoczenia kabli nie są wówczas porównywalne z parametrami testowymi, które występują, gdy kable są poprowadzone z obejmami pod sufitem. Z tego względu nie istnieje podstawa oceny wolnostojących drabin pionowych pod kątem podtrzymania funkcji.

Czy możliwe/dopuszczalne jest montowanie drabin pionowych do podtrzymania funkcji na lekkich ściankach działowych?

Montaż przed lekką ścianką działową jest zasadniczo możliwy, o ile ścianka ma odpowiednią klasę bezpieczeństwa pożarowego. Mimo tego nie jest możliwy bezpośredni montaż drabiny pionowej na ściance działowej. Konstrukcja takiej ściany nie umożliwia zamocowania drabiny pionowej w sposób zgodny z wymaganiami.

Istnieje jednak możliwość wykonania drabin pionowych do podtrzymania funkcji bezpośrednio przed lekką ścianką działową, o ile uwzględnione zostaną określone wymagania instalacyjne. Szczególną uwagę należy wówczas zwrócić na mocowanie drabin pionowych do podłogi i do sufitu. Ponadto niezbędne jest specjalne zamocowanie pozycyjne drabin pionowych do wsporników lekkiej ścianki działowej. Dla tego typu montażu należy indywidualnie rozważyć poszczególne możliwości wykonania. Bazując na doświadczeniu z wykonanych jak dotąd instalacji drabin pionowych przed lekkimi ściankami działowymi, firma OBO Bettermann może udzielić porad dotyczących możliwości montażowych.

Czy kable i przewody do podtrzymania funkcji mogą być poprowadzone w rurach stalowych?

Prowadzenie kabli i przewodów do podtrzymania funkcji w rurach stalowych jest dopuszczalne, o ile wystawione jest ogólne świadectwo badań nadzoru budowlanego dotyczące tego wariantu prowadzenia. Jest ono zazwyczaj wystawiane w imieniu odpowiedniego producenta kabli.

Jeżeli chodzi o możliwe do zastosowania rury, świadectwa badań wskazują na normę EN 61386, część 1. Ponieważ rury firmy OBO Bettermann spełniają wymagania tej normy, ich zastosowanie do tego typu instalacji jest zasadniczo możliwe/dopuszczalne.

Wskazówka: Prowadzenie kabli w rurach stalowych jest dopuszczalne wyłącznie w poziomie.

Czy można poprowadzić większą liczbę przewodów z podtrzymaniem funkcji można układać w jednej obejmie?

Jeżeli ogólne świadectwa badań nadzoru budowlanego producenta kabli zawierają informacje na temat tworzenia wiązek kabli, to prowadzenie większej liczby przewodów w jednej obejmie jest możliwe/dopuszczalne. Informacje na temat maksymalnej liczby kabli na obejmę oraz odstępu obejm znaleźć można w odpowiednich ogólnych świadectwach badań nadzoru budowlanego.

Jak i za pomocą jakich kabli można osiągnąć elektryczne podtrzymanie funkcji w sytuacji pożaru?

Zasadniczo istnieją dwie możliwości realizowania elektrycznego podtrzymania funkcji.

Jedną z nich jest prowadzenie kabli bez żadnych właściwości przeciwpożarowych w tak zwanych „kanałach przeciwpożarowych” lub porównywalnych obudowach z odpowiednich paneli ogniochronnych. W razie pożaru chronią one kable przed bezpośrednim oddziaływaniem płomienia, zapewniając tym samym jego działanie.

Inną możliwością jest zastosowanie „kabli ze zintegrowanym podtrzymaniem funkcji”. Kable te są zaprojektowane z myślą o odporności na bezpośrednie oddziaływanie płomienia w sytuacji pożaru. Płonący materiał izolacyjny kabla tworzy w razie pożaru ochronną warstwę popiołu. Dzięki temu żyły przewodów nie stykają się ze sobą i nie dochodzi do kontaktu z materiałem instalacyjnym. Zabezpiecza to przed powstaniem zwarcia. Kable te należy prowadzić wyłącznie w połączeniu z odpowiednimi, przetestowanymi systemami układania, np. w obejmach, na korytkach kablowych, w mocowaniach zbiorczych lub pionowo na drabinach pionowych.

Czy korytka kablowe do podtrzymania funkcji można mocować z korytkami kablowymi do ogólnego zasilania sieciowego na jednym zawiesiu?

Zasadniczo ze względu na podtrzymanie funkcji niedopuszczalne jest negatywne oddziaływanie otaczających komponentów w sytuacji pożaru. Nie można wykluczyć takiego scenariusza, gdy koryta kablowe zamontowane są razem na jednym zawiesiu. W korytkach kablowych do ogólnego zasilania sieciowego układa się zazwyczaj znacznie więcej kabli, niż w korytkach kablowych do podtrzymania funkcji. Z mechanicznego punktu widzenia skutkuje to niedopuszczalnym obciążeniem całego systemu nośnego. Dlatego korytka kablowe do podtrzymania funkcji i korytka kablowe do ogólnego zasilania sieciowego należy zawsze montować na osobnych stelażach zawieszanych.

Czy korytka kablowe do podtrzymania funkcji można montować na konstrukcji nośnej wspartej na podłodze?

Dla konstrukcji nośnych wspieranych na podłodze nie są dostępne żadne certyfikaty badań. Z tego względu taki wariant montażu nie jest dopuszczalny z perspektywy podtrzymania funkcji.

Podłogowe konstrukcje zawsze podlegają naciskowi mechanicznemu, co ma szczególnie krytyczne znaczenie dla produktów stalowych w przypadku pożaru. Ocena takich obciążeń w sytuacji pożaru jest niemal niemożliwa.

Aby ewentualne wykonanie podpartej konstrukcji nośnej do podtrzymania funkcji było możliwe, konieczne jest indywidualne rozważenie poszczególnych opcji konstrukcyjnych. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na wykonanie konstrukcyjne oraz wysokość podpory w połączeniu ze wszystkimi pozostałymi parametrami montażowymi.

Jakie są wymagania dotyczące mocowania tras do podtrzymania funkcji?

Zasadniczo wszystkie materiały mocujące (kołki) muszą posiadać świadectwo ochrony przeciwpożarowej w odniesieniu do danego podłoża (betonu, muru). W poszczególnych świadectwach znajdują się informacje dotyczące montażu oraz maksymalnych dopuszczalnych obciążeń w sytuacji pożaru.

Czy zawsze konieczne jest dodatkowe zabezpieczenie wysięgników prętem gwintowanym?

W przypadku normatywnych konstrukcji nośnych do podtrzymania funkcji (prowadzenie kabli na korytkach kablowych i drabinach kablowych) zawsze wymagane jest zabezpieczenie wysięgników prętem gwintowanym. Dokładny sposób zabezpieczenia opisany jest w odpowiednim świadectwie systemu układania.

W przypadku tak zwanych „ponadnormatywnych konstrukcji nośnych” wygląda to inaczej. Istnieją warianty, które nie wymagają dodatkowego zabezpieczenia wysięgników prętem gwintowanym. Są też jednak warianty układania, dla których jest to wymagane. To, czy zabezpieczenie prętem gwintowanym jest konieczne w poszczególnych wersjach, opisane jest w odpowiednich świadectwach.

Jaka jest różnica pomiędzy normatywną konstrukcją nośną a ponadnormatywną konstrukcją nośną do podtrzymania funkcji?

Poniższe normatywne konstrukcje nośne są zdefiniowane lub opisane w normie badawczej DIN 4102, cz. 12:

  • Prowadzenie kabli na korytkach kablowych
  • Prowadzenie kabli na drabinach kablowych
  • Prowadzenie kabli w obejmach pojedynczych
  • Prowadzenie kabli w obejmach kabłąkowych i korytkach podłużnych na szynach profilowych

Celem konstrukcji normatywnych jest możliwość przenoszenia wyników badań kabli. Na skutek tego niemal wszystkie ogólne świadectwa badań nadzoru budowlanego dostarczane przez producentów kabli zawierają wyniki badań normatywnych konstrukcji nośnych.

Jako dowody w odniesieniu do podtrzymania funkcji dostępne są „raporty opiniujące”. Nie stanowią one jednak samodzielnie wystarczającego dowodu użyteczności w rozumieniu przepisów budowlanych. Dodatkowo zawsze wymagane jest świadectwo badań od producenta kabli.

Wszystkie zbadane warianty prowadzenia kabli, które nie odpowiadają definicji z normy DIN 4102, cz. 12, dotyczącej normatywnych konstrukcji nośnych, określane są jako „ponadnormatywne konstrukcje nośne”. Przeniesienie wyników badań nie jest możliwe w przypadku tych systemów. Jako dowód wymagane jest zawsze ogólne świadectwo badań nadzoru budowlanego. Obok konstrukcyjnego opisu systemu zawiera ono także wszystkie parametry montażowe, a także informacje o kablach przetestowanych i sklasyfikowanych razem z systemem.